Patates Masum mu?

Yeni veriler patatesi aklarken kızartma tekniğinin suçlarını gün yüzüne çıkarıyor. Suç patateste değil, patatesin başına gelenlerde.
BMJ’de yaklaşık 40 yıllık veriye dayanan kapsamlı bir ABD çalışması, patates ile tip 2 diyabet arasındaki ilişkinin nasıl pişirildiğine ve neyle değiştirildiğine bağlı olduğunu net biçimde ortaya koyuyor.

Aynı patates, iki farklı kader, biri hastalık, biri denge
Araştırma, 1984–2021 yılları arasında yürütülen üç büyük uzun dönemli kohort çalışmasının verilerine dayanıyor. Toplamda 205 binden fazla sağlık çalışanı, dört yılda bir ayrıntılı beslenme anketleri doldurdu. Başlangıçta katılımcıların hiçbiri diyabet, kalp hastalığı ya da kanser hastası değildi. Yaklaşık 40 yıllık takip sürecinde 22.299 kişiye tip 2 diyabet tanısı konuldu.
Haftada üç porsiyon patates kızartması tüketimi Tip 2 diyabet riskini yüzde 20 artırıyor Aynı miktarda haşlanmış, fırında pişirilmiş veya püre patates, anlamlı bir risk artışı yok. Toplam patates tüketimindeki her üç porsiyon artış riski yüzde 5 artıyor. Artışın tamamı kızartmadan geliyor. Sonuç, “patates değil, yağda yüzen nişasta hasta ediyor.
Ne Yediğin Kadar, Neyle Değiştirdiğin de Önemli
Çalışmanın belki de en kritik bulgusu burada yatıyor. Araştırmacılar sadece “patates yediniz mi?” diye sormadı; “yerine ne yediniz?” sorusunun peşine düştü. Sonuçlar çarpıcıydı. Haftada üç porsiyon patatesi tam tahıllarla değiştirmek, tip 2 diyabet riskini yüzde 8 düşürüyor. Haşlanmış / fırınlanmış / püre patatesi tam tahılla değiştirmek riski yüzde 4 azaltıyor. Patates kızartmasını tam tahılla değiştirmek riski yüzde 19 azaltıyor. Buna karşılık, patates yerine beyaz pirinç tüketmek tip 2 diyabet riskini artırıyor.
Sorunlu Kızartma
Patates, lif, C vitamini ve magnezyum açısından zengin. Ancak yüksek nişasta içeriği nedeniyle glisemik indeksi yüksek bir besin. Kızartma tabloyu daha da ağırlaştırıyor. Yağ emilimi artıyor, enerji yoğunluğu yükseliyor, glisemik yük katlanıyor, tokluk sinyali gecikiyor.

Velhasıl, patates ile diyabet arasındaki ilişki, patatesin nasıl hazırlandığına ve hangi gıdanın yerine geçtiğine bağlı olduğu ortaya çıktı. araştırmacılara göre, haşlanmış, fırınlanmış veya püre patates, düşük çevresel etkiye sahip. Görece düşük riskli ve dengeli bir besin. Uzmanlara göre, “beslenme, yasaklar listesi değil, bağlamlar bilimi. Aynı gıda, farklı pişirme yöntemleriyle ya sağlığın müttefiki olur ya da metabolik yük. Patates suçlu olmasa da kızarmış olanı tehlikeli.