Kendi Gübresini Üreten CRISPR Buğdayı
Kaliforniya Üniversitesi Davis’ten Eduardo Blumwald ve ekibi, CRISPR tekniğiyle doğal azot fiksasyonunu destekleyen buğday geliştirdi.
Plant Biotechnology Journal’da yayımlanan çalışmaya göre araştırmacılar, bitkinin apigenin üretimini artırarak bu bileşiğin toprağa salınmasını sağladı. Apigenin, çevredeki bakterilerin biyofilm oluşturmasını tetikliyor ve bu biyofilmler, bakterilerin nitrojenaz enzimiyle havadaki azotu bitkinin kullanabileceği forma dönüştürmesini mümkün kılıyor.
Bu strateji, buğday gibi kök nodülü oluşturmayan tahılların doğal azot fiksasyonundan yararlanabilmesi açısından önemli bir eşik. Modifiye bitkiler, çok düşük azotlu koşullarda bile kontrol gruplarından daha yüksek verim verdi.
Bu inovasyon, özellikle gübreye erişimi kısıtlı bölgelerde kritik olabilir. Blumwald’a göre Afrika’da birçok çiftçi gübre kullanamıyor; “bitkilerin kendi gübresini üretmesi” küçük çiftlikler için oyunu değiştirebilir.
Küresel ölçekte, buğday azotlu gübre tüketiminin yaklaşık %18’ini oluşturuyor. Ancak gübrenin yalnızca %30–50’si bitki tarafından kullanılabiliyor; geri kalanı su ekosistemlerini bozan “ölü bölgeler” ve azot oksit gibi güçlü sera gazları üretiyor. Dolayısıyla bu çözüm hem ekonomi hem çevre için kritik bir fırsat sunuyor.
ABD Tarım Bakanlığı’na göre çiftçiler 2023’te gübreye 36 milyar dolar harcadı. Blumwald, yalnızca %10 tasarrufun bile ABD ölçeğinde yıllık 1 milyar dolar kazanç anlamına geldiğini belirtiyor.
Araştırma, bu yaklaşımın pirinç ve diğer tahıllara da uygulanması için yürütülen çalışmalarla birlikte, küresel gübre bağımlılığını azaltabilecek yeni bir tarımsal dönüşüme işaret ediyor.