“Dünyadaki Plajların Yarısı Yok Olacak”

Fundação de Amparo à Pesquisa do Estado de São Paulo destekli yeni araştırmalar, yükselen deniz seviyesi ve insan baskısı nedeniyle dünyadaki plajların yarısının yüzyıl sonuna kadar yok olabileceğini ortaya koyuyor. Kıyı ekosistemlerinin çöküşü, biyolojik çeşitlilikten turizme, balıkçılıktan şehir güvenliğine kadar her alanda zincirleme risk yaratıyor.
Montevideo’da düzenlenen FAPESP Günü Uruguay sempozyumunun açılışında konuşan Uruguaylı deniz bilimci Prof. Omar Defeo, kıyıların “çifte baskı” altında olduğunu vurguluyor. “Yüzyılın sonuna kadar plajların neredeyse yarısı yok olacak.”
Defeo, kıyı ekosisteminin kumul, plaj yüzeyi ve su altı olmak üzere üç bağlantılı bölgeden oluştuğunu, bu yapının rüzgâr ve dalga hareketleriyle birbirini beslediğini anlatıyor.
Kumulun ortadan kaldırılması, fırtınalarda plajların tüm koruyucu kalkanını yok ediyor; bu nedenle kıyı şehirlerinde yıkımlar artıyor.
İnsan baskısı sadece kıyıda değil, su altında da ekosistemi öldürüyor
Brezilyalı araştırmacı Guilerme Corte liderliğinde São Paulo kıyılarındaki 30 plajda yapılan çalışma, ziyaretçi sayısının ve plaja yakın yapılaşmanın su altı bölgelerde bile tür zenginliğini düşürdüğünü gösteriyor. Mekanik plaj temizliği de biyokütleyi azaltıyor. İnsan varlığıyla beslenen fırsatçı türlerin artması ise ekosistemin dengeden çıktığının göstergesi.
60 Plajda Yoğun veya Şiddetli Erozyon Var
Defeo ve Brezilyalı ekibinin Frontiers in Marine Science’ta yayımlanan bir diğer çalışması, dünya çapında 315 plajın beşte birinin yoğun veya şiddetli erozyonla karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Yükselen deniz seviyesi. Rüzgâr örüntülerindeki değişimler. Dalgaların davranışlarındaki dönüşüm ve en önemlisi insan faaliyetleri.
Kıyıları kaybedersek, ekonomiyi de kaybederiz
Uruguay Ulusal Araştırma ve İnovasyon Ajansı Başkanı Alvaro Brunini, USP’den Marcelo Dottori, UNICAMP’ten Cristiana Seixas ve UdelaR’dan Natália Venturini gibi bilim insanlarının katıldığı sempozyum, kıyıların artık ulusal değil bölgesel bir mesele olduğunu gösteriyor. Kıyı çöküşü, turizm, balıkçılık, kıyı şehirlerinin geleceği ve gıda güvenliği açısından kritik bir risk.
Velhasıl, bilim dünyası alarm veriyor. Plajların yarısını kaybetmek, sadece sahil kaybetmek değil, ekonomiyi, ekosistemi ve kıyı şehirlerinin geleceğini kaybetmek demek.