Dünya Su Sporları Şampiyonası’nda Havadan Üretilen Proteinli Dondurma

Japon gıda şirketi Ajimoto, solein proteini kullarak yaptığı çiçekli dondurmanın lasmanını 2025 Singapur Dünya Su Sporları Şampiyonası’nda yaptı.

Geleneksel Tarıma Havadan Darbe
Havadan gıda üretmek, geleneksel gıda üretim modelleri ve beslenme kültürü için devrimsel bir faz. Solein, Finlandiyalı bir teknoloji şirketi olan Solar Foods tarafından üretilen bir protein. Menşei hava, kaynağı mikroplar. Tüm proteinlerin annesi Solein, soya, yumurta, süt, peynir altı suyu, et ve aklımıza gelebilecek her gıda proteinine alternatif bir mikrobiyal protein. Yiyecekleri daha lezzetli hale getirebilir. Üretmek için domatese, de koyuna da kınalı kuzulara da gerek kalmayacağı bir dünyayı tasavvur edin. Karın ve hatta göz doyurmak için gezegenin kaynaklarını tüketmeden diğer canlılara zarar vermeden yeni bir uygarlık besleme modeli.

Doğal Besin Mikrop Proteini
GDO yok, yapay değil, gezegen var olduğundan beri var, tüm tarımsal yöntemlerden daha eski daha bile. Sadece doğada var olanın yeni keşfi. Yediğimiz kuzular, maydonozlar, havuçlar kadar doğal.
Solein, CO2 yiyen, yenilebilir tek hücreli bir mikrobiyal organizmadan oluşan bir protein çeşidi. Hızlı büyüyor, daha az kaynak kullanıyor. Bitkilerin enerjiyi besine dönüştürme yöntemi olan fotosentez bile Solein kadar verimli değil.
Hayvancılık kaynaklı gıdalar doğayı tüketiyor, aynı miktarda bitkisel besin için çok fazla suyai toprağa, enerjiye ihtiyaç duyuluyor.

İlhamı Doğa Olan Gıda Tasarım İnovasyonu
Havadan proteinin prosesi doğanın kendi tasarladığı süreç. Solein doğada var olan milyarlarca mikroptan birinin fermente edilmesiyle büyütülüyor, çoğaltılıyor. Mikroplar, bitki besler gibi besleniyor. Su ve gübre yerine hava ve elektrikle besleniyorlar. Prosess dünyada en çok bulunan hammaddelerden biriyle havayla başlıyor. Havadan ayrıştırılan mikroplar gene havadan alınan karbondioksit ve su ile besleniyor. Suyu havadan hidrojen ve oksijene ayrıştırmak için yeneilenebilir enerji kullanılıyor. Solein, enerjiyi kaloriye dönüştürmede hayvanlardan 100 kat daha verimli. Gübre kullanılmıyor, üretmek için ağaç kesilmesine gerek yok, traktörsüz, tarım işçisi olmadan üretilebilen bir keşif.

Mikrop Hasadı
Mikroorganizmalar suda çoğaldıkça, sıvı koyulaştıkça karışım kurutularak elde edilen toz hasat ediliyor. Solein yüzde 78 protein içren hücrelerden oluşuyor. Solein tamamen yeni bir patent, daha önce benzeri dahi üretilmiş değil. Doğadan tek hücre yetiştirip hasat etmek 100 bin yıl önce avcı toplayıcı atalarımızın geyik avlaması kadar doğal. Avcı toplayıcı atalarımızın maharetleri gelinen noktada insanlığı en tehlikeli avcı kasaplara dönüştürdü. Çığır açan buluş insanlığa yeni bir kapı aralıyor. Kapının ardında gezegeni tüketmeyen bir uygarlık fazı var.

Bilim Ektik Uygarlık Hasat Edeceğiz
Modern insan yüzyıllardır çeşitli alanlarda teknoloji geliştirdi, şimdi sırada gezegene dost besinleri hasat etme var. Tarlada değil, daldan koparılmıyor laboratuvarlarda büyüyen bu beslenme kültürü geleceği çok daha yaşanılabilir kılmaya aday.

Uygarlığın Yeni Umamı Keşfi Solein
Solein tıpkı umami gibi katıldığı her besinin yapısına uyuyor, tadını zenginleştirip tatlıya da tuzluya da uyumlu. Solein’in makro besin bileşimi kurutulmuş soya ve alglere çok benzer.

Mikroplar Yükseliyor Tarımın Stratejik Önemi Düşüyor
Beslenme kültürü ve açlık açısından çığır açan gelişme tarımın artan stratejik önemini yerle bir edebilir. Ülkeler gıda bağımsızlığında coğrafi koşullara bağlı kalmadan imtiyazlı hale gelebilirler. Tarımın gücü azalırken “Protein Diplomasisi” yükselen bir trend olabilir. Tarih ilk defa tarla dışında doğal bir besinle tanışıyor.

Raflarda Solein’e Yer Açın

Solar Foods’un 2021 yılında yapımına başladığı Factory 01 2024’de ilk proteinlerini satışa çıkardı. Finlandiya’nın Vantaa kentindeki protein çiftliği havalimanına 10 dakika mesafede, yılın çoğu soğuk geçen ülkeye 365 gün üretilebilen gıda bağımsızlığı getiriyor.
“Factory 01” yalnızca bir gıda fabrikası değil antroposenin değişen beslenme kültürünün de kalesi olmaya aday. Yılda 160 bin ton solein üretilerek yaklaşık 5 ila 8 milyon ton gıdanın Solein ile üretilmesi sağlanmış olacak, patentin ticarileştirilmesi sağlanacak.

Tarladaki Tarım Bitiyor, Hücresel Tarım Geliyor
Solein kendi kendine yetmek isteyen, gıda bağımsızlığı için devrim niteliğinde bir protein üretim prosesi ve hidrojen fermantasyon platformu. Hücresel tarım devriminin jenereik markası olacağa benziyor.

Geleceğin Çiftliklerinde Kuzu yok Mikrop Var
Facstory 01 yorulmayan, dondan, kuraklıktan, selden etkilenmeyen tarlalarında 20 bin litrelik reaktörlerde ülkelerin gıda bağımsızlıkları güvenceye alınacak.

Mevsimsiz Tarım
Yıl boyu, mevsimlerin uygun olmayan hava koşullarına bağlı kalmadan, arz talep dengesi yüzde 100 olan, fiyat dalgalanmalarına maruz kalınmadan, pestisit kullanmadan, coğrafyası uygun, kaynakları zengin tarım ülkelerinin gıda zorbalığına maruz kalmadan kendi kendine yetmek. Devrimlerin en alası, ütopyadan çok öte, çöllerde, Arktik bölgelerde va hatta uzayda gıda üretmek.
Sadece gezgende değil çoklu yaşamın olası vakitleri için de besin üretiyor. Dezavantajlı gruplar, yoksullar için daha sürdürülebilir adil bir gıda paylaşımı için çığır açıcı. Coğrafyanın besin üretmeye uygun olmadığı yerelerde, uzay yolculuklarında, lojistiğe bağlı kalmadan uygarlığı besleyecek yenilikçi gıda.

Mars İçin Mikrop
Mars’a gidecek 4 kişilik bir ekibin ortalama gıda yükü 11 ton, enerji maliyeti devasa. NASA gibi kurumlar uzayın derinliklerini keşfetmek için bilim yaparken gıda bilimcileri de onları doyuracak gıdayı keşfetmenin takibinde.
Solar Foods, Solein projesiyle Derin Uzay Gıda yarışmasını kazanarak inovasyon ödülü aldı. Uzay için uygu modül ile astronotlar kendi besinlerini üretebilecekler.
Solar Foods’un daha kapsamlı proteinler üretmek için Finlandya’da açmayı planladığı “Factory 02” fabrika projesi Avrupa Komisyonu tarafından Ortak Menfaate İlişkin Önemli Proje olarak tanımlanarak 110 milyon Avro fon sağlandı.

Patates Devrimini Yaratan Finlandiya’dan Protein Keşfi
Mikroptan protein üretme inovasyonun finlandiya’dan çıkması elbette rastalantısal değil. 16. Yüzyılda patatesi Avrupa’ya getiren, herkes patates zehirli derken onlar sofralarına kabul eden ülkenin hafızası “21. Yüzyılın patatesi olan solein devriminin de” çıkış noktası. Besleyici, mikrobun gıdaya dönüşmüş hali.

Tarımda Kuantum Sıçramasından Protein Devrimine
Fabrika 01’e, hidrojen ekonomisinin eşsiz örneklerinden olması yanında aynı zamanda AB’nin “Stratejik hidrojen ekonomisinin de temeli, muldisipliner uzmanlığın Nirvanası denilebilir. Solein fabrikada kurulan Solein Kitchen’da onlarca farklı üründe deneniyor.

Protein Tarlalarında Suya Gerek Yok
Protein geniş tarlalar, hayvanlar, traktörler olmadığında yetiştirildiğinde, gezegen yaradılış dengesine dönebilir, biyoçeşitlilik gelişir, gözümüzün alabildiğinde yeşil bir gezegenin var edilmesi sağlanabilir. Karın doyurma ritüellerimiz gezegendeki karbonun yüzde 30’undan sorumlu. Yaşanabilir arazilerin yüzde 40’ı hayvancılığa ayrılmış durumda. Akşamki öğünde yiyerek bozduğumuz gezegen için sabahları iklimist kimliğimizle uyanıp hayvanıma, suyuma, toprağıma dokunmam diyerek gezegensever kimlikler inşa etmeye çalışıyoruz.

Doğanın Cömertliğiyle Başarıya Ulaşan Uygarlık Gezegeni Yok Etmek Üzere
İnsanlık tarih boyunca doğanın ona sunduğu imkânlarla büyüdü, devasa bir medeniyet yarattı. Büyüme, uygarlık inşa etme iştahı çoktandır yıkıcı sonuçlar doğuruyor. Yaratılan müreffeh bir dünyanın geleceği imkân ve kaynakları akıllıca kullanmakla, beslenme kültürünü değiştirmekle mümkün.

AB hücresel tarımı destekliyor
Velhasıl, küresel tarım arazilerinin yüzde 52’si bozulmuş durumda, 3,2 milyardan fazla insanı etkiliyor. Dünya topraklarının sadece yüzde 3’ü bozulmamış durumda. Dünya Yaban Hayatı Raporuna göre, insan faaliyetleri 1970’den beri yaban hayatının yüzde 68’ini yok etti. IPBES’ın hazırladığı 2019 Küresel Biyoçeşitlilik Raporuna göre, endüstriyel tarım ve aşırı avlanma nedeniyle bir milyon tür yok olma riski altında. 11 bin yıllık tarım devrimi dünya topraklarının yüzde 702ini dönüştürerek küresel bitki örtüsü biyokütlesini yarıya indirdi. O zaman dünyayı tüketmeden beslenmek için bilime, mikroplara kulak vermenin zamanı geldi.