Hamsiden Çamaşır Makinesi İlhamı

Bu kez ders veren taraf balıklar. Çamaşır yıkamak gibi sıradan bir eylem farkında olmadan gezegenin en sinsi kirlilik türlerinden birini büyütüyor, mikroplastikler.
4 Kişilik Ailenin Çamaşır Makinası Yılda Yarım Kilo Mikropilastik Salıyor
Bilim insanlarına göre, dört kişilik bir ailenin çamaşır makinesi yılda yarım kiloya yakın mikroplastik lif salabiliyor. Bu liflerin büyük bölümü atık su arıtma tesislerinde tutulsa da hikâye orada bitmiyor. Arıtma çamuru gübreye dönüşüyor, gübre tarlaya gidiyor, lifler toprağa karışıyor. Toprak gıdaya, gıda insana.

Bonn Üniversitesi’nden Bir “Doğaya Kulak Verme” Hikâyesi
Almanya’da Bonn Üniversitesi’nden bir ekip, “Bu döngüyü nasıl kırarız?” sorusuna cevap ararken teknolojiye değil, biyolojiye bakıyor. İlham balıklardan geliyor. Uskumru, sardalya, hamsi. Bu balıklar milyonlarca yıldır suyu filtreleyerek besleniyor. Ağızlarıyla aldıkları suyu, huni şeklinde bir solungaç sistemi sayesinde planktondan ayırıyorlar. Sistem öyle ustaca çalışıyor ki ne tıkanıyor ne de verim kaybediyor. Araştırmacılar bu yapıyı çamaşır makineleri için yeniden tasarladı.
Sonucunda, mikroplastiklerin yüzde 99’undan fazlasını yakalayan, tıkanmayan, ucuz,
hareketli parça gerektirmeyen bir filtre üretildi.

Sorun Neden Şimdiye Kadar Çözülememişti?
Bugüne kadar geliştirilen filtrelerin iki büyük sorunu vardı. Ya çok çabuk tıkanıyordu, ya da mikroplastikleri yeterince tutamıyordu. Balıkların sistemi ise farklı çalışıyor. Parçacıklar düz bir duvara çarpıp birikmiyor, yüzey boyunca yuvarlanıyor, merkezde toplanıyor ve sistem kendi kendini temizliyor. Basit ama kusursuz.
Mikroplastikler Neden Bu Kadar Tehlikeli?
Bu parçacıklar artık sadece okyanuslarda değil. Bilim insanları mikroplastikleri, anne sütünde, plasentada, hatta beyinde tespit etti. Yani mesele sadece çevre değil, doğrudan insan sağlığı.
Umut Veren Makine
Filtre için patent süreci başlamış durumda. Araştırmacılar, sistemin yakın gelecekte doğrudan çamaşır makinelerine entegre edilebileceğini söylüyor. Bu cihaz mikroplastik salımını yüzde 99 azaltır. Küçük bir tasarım, büyük bir etki.
Velhasıl, belki de artık soru şu olmalı,“daha ne icat edebiliriz?” değil, “doğa bunu zaten nasıl çözmüş?”
Bu kez cevabı hamsi verdi.
Dinleyen kazandı.