Hayvan Sağlığı Krizi Derinleşiyor

Şap Hastalığı: Kontrol Altında İddialarına Rağmen Kayıplar Sürüyor

Odanın açıklamasına göre, 2025 yılının Mayıs ayından beri gündemde olan Şap hastalığına karşı aşılamalar yapılsa da, meslektaşlarından gelen bilgiler hastalığın hala sönmediğini, hatta koyun ve keçilerde de görülmeye ve hayvan ölümlerine neden olmaya başladığını gösteriyor.

Şap hastalığının viral bir hastalık olduğunu hatırlatan Oda, aşılamanın yanı sıra karantina ve korunmanın da COVID-19 pandemisinde olduğu gibi hayati önem taşıdığını belirtti.

Deli Dana (BSE) Şüphesi: İnsan Sağlığı İçin Acil Açıklama Şart

Açıklamada, Bolu ve Ankara’da basına yansıyan ve insanda görülen versiyonu “NEW VARİANT CREUTZFELDT-JAKOB HASTALIĞI (NV CJD)” olarak bilinen prion hastalığına dair iddialara değinildi.

Oda, CJD teşhisi konulup konulmadığının ve konduysa bunun sebebinin hayvansal gıda tüketimi mi yoksa genetik mutasyon mu olduğunun acilen kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini vurguladı. Özellikle Deli Dana etkeninin (prion) ısıl işlemle (pişirmeyle) engellenemediği bilgisi ışığında, Sağlık Bakanlığı’ndan acil bir açıklama yapılması istendi.

Veteriner Hekimler Odası’nın Bakanlıklara 10 Sorusu

Bursa Veteriner Hekimler Odası, hem hayvan sağlığı hem yetiştiriciler hem de yurttaşlar adına iki Bakanlığa şu soruları yöneltti:

1. CJD İddiaları: Basına yansıyan Creutzfeldt–Jakob / “deli dana” iddiaları ile ilgili net durum nedir? Sağlık Bakanlığı bu insan vakalarını resmen teyit ediyor mu?
2. Hayvansal Vaka Teyidi: Resmî olarak doğrulanmış bir hayvansal BSE veya koyunlarda (Scrapie) vakası var mıdır? Varsa sayısı, tespit edildiği il/ilçe ve alınan tedbirler nelerdir?
3. İthalat Kontrolleri: Et ve ette kullanılan ürünlerin ithalatı devam ediyor mu? İthal edilen hayvansal ürünlerin menşei, kontrol protokolleri ve geri çağırma prosedürleri nelerdir?
4. Şap Aşılama Durumu: Şap hastalığı için hayvanlarda ikinci aşılara geçildi mi, yoksa hala tek aşı ile mi korunma hedefleniyor? Aşılama oranları bölgesel olarak nedir?
5. Üretici Kayıpları: Üreticiler neden hala ağır kayıp bildiriyor? (Örn: Mustafakemalpaşa / Karacabey çevresinde bildirilen koyun ölümleri). Bu durumun nedenleri ve Bakanlığın uyguladığı acil destek/tazminat protokolleri nelerdir?
6. Kalıntı İzleme ve Denetimler: Tarım ve Orman Bakanlığı, yerli üretimde veteriner hekimlere ağır cezalar uygularken, ithal etlerdeki veya tedavi alan şap hastası hayvanlardaki kalıntı izleme ve denetimleri konusunda ne yapmaktadır?
7. Şeffaf Veri Paylaşımı: Şeffaf laboratuvar raporları, izole edilen virüs/serotip verileri ve varsa prion test sonuçları kamuoyu ile paylaşılmalı mıdır?

Yurttaşlara Öneriler

Bakanlıklardan yanıt gelinceye kadar yurttaşlara tedbirli olmaları çağrısında bulunan Oda, şu önerilerde bulundu:

• Güvenilir, kayıtlı kesimhanelerden ve veteriner hekim kontrollerinden geçmiş et alınız.
• Şüpheli kaynaklı ucuz veya kayıtsız etler satın almayınız.
• Prion riskleri için pişirmenin yeterli olmadığını, bu nedenle resmi kontrollerde temiz bulunmuş etlerin tüketilmesini tavsiye etti.