DSÖ’den aşı önerisi
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), maymun çiçeği (M çiçeği) ile mücadelede kitlesel aşılama yerine, virüsün yaygın olduğu bölgelerde “hedefli aşılama” yapılmasını önerdi. DSÖ Sözcüsü Margaret Harris, maymun çiçeğinin yayılmasını durdurmanın Covid-19’a göre daha kolay olduğunu belirterek, dünya çapında endişelere yol açan “Covid-19 gibi yeni bir süreç başlayabilir mi?” sorusunu yanıtladı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Margaret Harris, maymun çiçeği virüsünün hızla yayılmasının dünya gündeminde önemli bir yer tuttuğunu belirtti. Virüsün iki genetik türü olduğunu kaydeden Harris, “Klad 1” ve “Klad 2” olarak adlandırılan türlerin yanı sıra, geçen yıl ortaya çıkan ve endişe yaratan “Klad 1b” türüne dikkat çekti.
Harris, “Klad 1b” türünün özellikle hızlı bulaşması ve çocuklar arasında yüksek ölüm oranına sahip olması nedeniyle endişe verdiklerini ifade etti. Bu türün 2023’te daha önce görülenden fazla vaka ile yayılması, Demokratik Kongo Cumhuriyeti‘nde artış göstermiş ve daha önce vaka bildirmeyen Burundi, Ruanda, Uganda ve Kenya gibi ülkelere sıçramıştır.
Harris, Klad 1b türü nedeniyle hastalıkla ilgili ölüm oranlarının yaklaşık yüzde 3 olduğunu, bu oranının özellikle savunmasız gruplarda, özellikle küçük çocuklarda daha yüksek olduğunu söyledi. Ayrıca, çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş ve yetersiz beslenme sorunları yaşayan insanların da bu virüsün etkilerine karşı savunmasız olduğunu belirtti.
Harris, çiçek hastalığı ve HIV enfeksiyonu gibi sağlık sorunları yaşayan bireylerin maymun çiçeği virüsünü daha ağır geçirebileceğini ve bu kişilerin ölüm riskinin daha yüksek olduğunu belirtti.
Virüs için belirli bir tedavi bulunmadığını belirten Harris, semptomatik tedavinin etkili olduğunu, ancak antiviral bir ilacın mevcut olmadığını söyledi. Maymun çiçeği hastalarının ciltlerinde döküntüler oluştuğunu ve bu durumun başka enfeksiyon riskini artırabileceğini ifade etti. Ateş ve ağrı gibi semptomları hafifletmek için ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlara ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Harris, hastaların tıbbi tedavi almasının ve kendilerini izole etmelerinin önemini vurguladı.
M çiçeği virüsünün dünyaya yayılmasını ve bir pandemiye dönüşmesini istemiyoruz
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Margaret Harris, maymun çiçeği virüsünün küresel bir pandemiye dönüşmesini engellemek istediklerini belirtti. Harris, M çiçeği virüsünün, Covid-19 ile karşılaştırıldığında çok farklı bir yayılma şekline sahip olduğunu vurguladı.
Harris, “M çiçeği virüsü, Covid-19 gibi bir pandemiye yol açacak şekilde yayılacak bir virüs değil. Covid-19 hava yoluyla bulaşıyor, M çiçeği ise esasen yakın fiziksel temas yoluyla yayılıyor. Bu nedenle, fiziksel temasın azaltılması, hava yoluyla bulaşan bir virüsle mücadele etmeye kıyasla daha kolaydır. Hava yoluyla bulaşan virüsler büyük kalabalıklarda hızla yayılabilir ve bu nedenle toplumlar karantinaya alınabilir. M çiçeği virüsünün yayılmasını ve pandemiye dönüşmesini istemiyoruz çünkü bu, sağlık sistemleri üzerinde büyük bir baskı oluşturur,” dedi.
Harris, Pakistan ve İsveç’in M çiçeği vakalarını bildirmelerini takdir ederek, bu ülkelerin vakaları hızlı bir şekilde tespit edip bildirmelerinin önemine dikkat çekti. Ayrıca, ülkelerin M çiçeği virüsüyle ilgili durumu şeffaf bir şekilde rapor etmelerinin, küresel mücadeleye katkı sağlayacağını ifade etti.
M Çiçeği Virüsü Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından tanımlandığına göre, M çiçeği virüsü, Poxviridae ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait bir virüstür ve maymun çiçeği hastalığına yol açar.
Belirtileri:
- Yüksek ateş
- Baş, sırt ve kas ağrıları
- Lenf bezlerinde şişlik
- Yorgunluk, üşüme, titreme
- Ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklar
Bulaşma Yolları:
- Enfekte kemirgen hayvanlar (fare, sincap vb.) ve virüs taşıyan bireyler aracılığıyla bulaşabilir.
- Vücut döküntülerine doğrudan temas
- Döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu gibi eşyaların kullanımı
- Vücut sıvılarıyla temas
Aşı Faaliyetleri
Çiçek hastalığına karşı kullanılan aşıların, M çiçeği virüsüne karşı da etkili olduğu belirtiliyor.
- ABD: JYNNEOS aşısı, M çiçeği riskini azaltmada etkili bulunuyor. İki doz halinde, 28 gün arayla uygulanması tavsiye ediliyor.
- Avrupa Birliği ve İngiltere: MVA-BN (Modifiye Aşı Ankara-Bavarian Nordic) onaylı tek M çiçeği aşısı olarak biliniyor. ABD ve İsviçre’de JYNNEOS, Kanada’da IMVAMUNE olarak adlandırılıyor ve 18 yaş ve üstü için kullanılıyor.
- Avustralya: JYNNEOS ve ACAM2000 aşıları kullanılabilir, ancak ACAM2000’in 12 aylıktan küçük bebekler için uygun olmadığı belirtiliyor.
DSÖ, 9 Ağustos’ta aşı üreticilerine acil kullanım listesi sürecini başlattığını ve iki aşının bu liste için değerlendirildiğini duyurdu.