PEYZAJDER’den Yangın Uyarısı
Peyzaj Mimarları ve Sektör Profesyonelleri Derneği (PEYZAJDER) Yönetim Kurulu’ndan yapılan açıklamada yaşanan yangın felaketlerinin “doğal afet” olarak değil, ihmallerin ve plansızlığın sonucu olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulanarak, yangınların yalnızca söndürme çalışmalarıyla değil, etkin önleyici planlamalarla engellenebileceğine dikkat çekildi.

Ülke genelinde orman yangınları yaşanırken, PEYZAJDER de konuyla ilgili bir açıklama yaptı. PEYZAJDER’in açıklamasında, iklim krizi, kentleşme, plansız arazi kullanımı ve kurumsal koordinasyonsuzluk yangınların temel nedenleri arasında sayılırken, mevcut mücadele yöntemlerinin iyileştirilmesinin gerekli olduğu belirtildi. PEYZAJDER’e göre, yangınlarla mücadelede sadece söndürmeye odaklanmak yerine, önleyici peyzaj planlamaları da hayata geçirilmeli.
Açıklamada, “tampon bölgeler oluşturulması”, “düşük yanıcılığa sahip bitkilerin kullanımı” ve “yangın riskli bölgelerde mekansal düzenlemeler” gibi önlemlerin peyzaj mimarlarının uzmanlık alanına girdiği, ancak bu mesleki bilgi birikiminin karar süreçlerine dahil edilmediği ifade edildi.
PEYZAJDER Yönetim Kurulu’nun açıklamasını paylaşan Başkan Fulya Akfidan Sevim, “Orman yangınları hepimizi derin üzüntüye boğdu. Yangınlarla mücadele sırasında hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara da acil şifalar diliyoruz. Yangınları söndürmek için canla başla çalışan tüm görevlilere ve gönüllü vatandaşlarımıza minnettarız. Devam eden yangınların da bir an önce sona ermesini ümit ediyoruz. Şunu bilmeliyiz ki; yangınlar kader değil, insan eliyle önlenebilir krizlerdir. Çözüm, bilimsel bilgiye dayalı planlama, disiplinler arası iş birliği ve kamusal sorumluluk anlayışıyla mümkündür. Doğayla uyumlu, afetlere karşı dirençli bir yaşam inşa etmek için bizler, yani peyzaj mimarları da bu sürecin aktif paydaşı olmalıyız” dedi.
Çözüm: Disiplinlerarası İş Birliği
PEYZAJDER, yangın riskiyle mücadelede yalnızca ormancılık değil, şehir planlama, ekoloji, çevre mühendisliği, hukuk ve afet yönetimi gibi birçok disiplinin bir arada çalışması gerektiğinin altını çizdi. Uzmanlar sahaya ve politikalara entegre edilmeden kalıcı çözümlerin mümkün olmadığına dikkat çekildi.
Toplumun doğayla ilişkisini yeniden kurması gerektiğini belirten PEYZAJDER, çevre okuryazarlığı, iklim uyumu ve peyzaj duyarlılığı gibi konuların eğitim sistemine dahil edilmesini önerdi. Ayrıca, orman köylerinde gönüllü yangın birliklerinin kurulması ve eğitilmesi gerektiği kaydedildi.
Öneriler ve Beklentiler
PEYZAJDER, yangınlara karşı etkili mücadele için çözüm önerilerini kamuoyuyla paylaştı:
- Yangınlarla mücadelede sadece acil müdahale değil, yangın öncesi planlamaya dayalı, çok disiplinli stratejiler uygulanmalıdır.
- Peyzaj mimarlarının ormancılık, afet yönetimi ve kent planlama süreçlerinde etkin rol alması sağlanmalıdır.
- Koruma alanlarının yasal statüsü güçlendirilmeli, bu alanların yapılaşmaya açılmasına kesinlikle izin verilmemelidir.
- Her bölgenin taşıma kapasitesi belirlenmeli ve tüm planlama kararlarında bu kapasite dikkate alınmalıdır.
- Doğa koruma ve çevre mevzuatı tavizsiz şekilde uygulanmalıdır.
- Yeni nesiller başta olmak üzere tüm toplum, iklim krizi, orman yangınları ve doğa bilinci konularında sistematik şekilde eğitilmelidir.
- Yangın söndürme araçları, ekipmanlar ve insan kaynağı, güncel ihtiyaçlara göre nitelik ve nicelik açısından güçlendirilmelidir.