Edep, akıl ve şeref, üzerine bir yolculuk

Bugün birçok insan, edebi bir süs gibi görüp, işine geldiği zaman kuşanıyor, gelmediği zaman bir kenara bırakıyor. Oysa edep, insanın varoluşunun temel taşlarından biridir.

Bize öğretilen bir başka gerçek de şudur: Her elini sıkanla dost, her canını sıkanla düşman olma. Çünkü dostluk, yalnızca fiziksel bir temas veya yüzeysel bir samimiyet değildir. Gerçek dostluk, gönül bağıdır; yılların, zorlukların, fedakârlıkların yoğurduğu bir güven ilişkisidir. Ne yazık ki günümüz dünyasında insanlar, birkaç güzel sözle dost ilan ediyor, küçük bir sıkıntıda da düşman belleyecek kadar yüzeysel ilişkilere hapsoluyorlar.

Dostluk sahte tebessümlerde değil, zor günlerde gizlidir

Dostluk, menfaat üzerine kurulan bir alışveriş değildir. Bazı insanlar dost görünür ama aslında sadece çıkarlarını kollar. Onlarla aynı sofrada yemek yersin, aynı yolda yürürsün, hatta aynı hayalleri paylaşırsın ama gün gelir, bir menfaatleri kesildiğinde veya senin zayıf bir anını gördüklerinde sırtını dönerler. İşte o zaman anlarsın ki gerçek dost, güzel günlerde elini sıkan değil, kötü günlerinde omzuna elini koyandır.

O yüzden her elini sıkanla dost olma. Çünkü gerçek dostluk, zamanın süzgecinden geçerek oluşur. Her sana güler yüz gösteren, her güzel söz söyleyen dost değildir. Nice insanlar vardır ki dillerinden bal damlar ama içlerinde zehir saklıdır.

Aynı şekilde, her canını sıkanla düşman olma. Bazen bizi eleştiren, eksiklerimizi gösteren, yanlışlarımızı yüzümüze vuran kişiler de vardır. İlk anda bu durum canımızı sıkar, hatta bizi öfkelendirir. Ama unutmayalım ki gerçek dost, bize gerçeği söyleyendir. Çünkü yalaka insan, seni pohpohlar; dost olan ise seni uyarır.

İnsanın değeri ne ile ölçülür?

Bir insanın değeri, ne malıyla, ne mevkiiyle ne de toplumsal statüsüyle ölçülür. Onu değerli kılan şey; ahlakı, edebi ve şerefidir. Bir insan, şerefini kaybettiğinde her şeyini kaybetmiştir. Bugün birçok insanın, daha fazla kazanmak, daha fazla güç elde etmek uğruna değerlerinden taviz verdiğini görüyoruz. Oysa asıl büyük servet, insanın arkasında bırakacağı temiz bir isimdir.

Unutmayalım, şerefli insan, sadece kendi onurunu değil, temsil ettiği tüm değerleri de koruyandır. Şeref, insanın kazançla, makamla, güçle elde edeceği bir şey değil; karakterinde taşıdığı bir cevherdir.

Edep, aklın tercümanıdır… Eğer bir insan edepten yoksunsa, aklı da kemale ermemiştir. Aklı kıt olanın şerefi olmaz, şerefi olmayanın da değeri… Gerçek dostluk, menfaatle değil, vefa ile ölçülür. Gerçek düşmanlık da bir anlık öfke ile değil, zamanın süzgecinden geçerek ortaya çıkar. Öyleyse, dostu seçerken acele etmeyelim, düşman ilan ederken de fevri davranmayalım.

Edep, akıl, şeref ve değer sahibi insanlarla dost olup, sahte dostlardan uzak durmak dileğiyle…