Çin çöküyor

Ekonominin yükselen devi Çin’in zirveye uzanan yolculuğunun temelindeki yapısal zayıflıklar, ekonomik kırılganlıklar su yüzüne çıkmaya, endişe vermeye başlıyor. Devlet destekli yatırımlar, borçla beslenen büyüme durabilir mi? Çin’in GSYİH’sı yıllık yüzde 9 büyürken borcun GSYİH’ya oranı 2007’de yüzde 140’tan yüzde 300’e çıktı. ABD’nin borçlarının GSYİH’ya oranı 250, Almanya’nın yüzde 175 olsa da Çin borçlanma oranı tehlikeli seviyelerde. Çin büyümesinin yüzde 30’unu gayrimenkul patlamasıyla sağlıyordu, bizde ki gibi gayrimenkul sektörü çöküşün eşiğinde. Ortalama bir Çinlinin ev alabilmesi için 41 yıl çalışması gerekiyor o da tanıdık. 300 milyar borcu olan Evergrande Çin’in yeni Lehman Brothers’ı olabilir. Alibaba ve Tencent gibi teknoloji devlerine yönelik baskılar 1 trilyon dolardan fazla piyasa değeri kaybetmelerine neden oldu.

Çin’de tek çocuğun geleceği yok

Tek çocuk politikası nedeniyle Çin’in 2050’ye kadar çalışma nüfusunun neredeyse yarısını kaybedecek. Saatli bomba olan yaşlı nüfus ile birlikte küçülen işgücü, baskı yaratan emeklilik sitemi, artan sağlık harcamaları demek. Tüm bunlar sonucunda Çin’de işgücü fiyatları artınca rekabet gücü kaybediliyor. Çin’de üretim yapanlar Vietnam ve Bangladeş’e kayıyor. Daralan ekonomi iç talebi düşürüyor. Pekin çocuk politikasını değiştirse de sonuç için henüz çok erken. Pek çok açıdan Çin’in durumu 1990’lı yıllardaki Japonya ile benzer olsa da ekonomik büyüklüğü ve nüfus nedeniyle risk çok daha büyük. Şimdilerde Çin obez büyümenin sonuçlarıyla yüzleşiyor.