Orhan Sarıbal Türkiye’nin Tarım Tablosunu Açıkladı

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, açıklamasında ekonominin 2025’in üçüncü çeyreğinde yüzde 3,7 büyürken, tarım yüzde 12,7 küçüldüğünü belirtti. Sarıbal, bu oranı tarihi bir küçülme olarak niteleyerek ”Bu tarihi küçülme; büyümeyi inşaat, tüketim ve kredi genişlemesi üzerinden kurgulayan Saray iktidarının yanlış tercihlerle, ideolojik körlükle ve plansızlıkla yarattığı politik bir sonuçtur” ifadelerini kullandı.

Orhan Sarıbal, Türkiye’nin 2022’de 32 milyar dolarla dünyada en fazla tarım ürünü ithal eden ilk 10 ülkeden biri olduğunu dile getirerek, Türkiye’nin aynı yıl tarım ihracatının 10 milyar dolar olduğunu ve 10 ihracatçı ülke arasında olmadığının altını çizdi.

Sarıbal, tarımda yaklaşık 5 milyon kişinin çalıştığını ifade ederek; Ama çalışan başına katma değer çok düşük. Örneğin 2024 yılında kişi başına tarımsal katma değer 2015 yılı sabit ABD doları fiyatları ile Türkiye’de 14 bin dolar. Bu değer Arjantin’de 174 bin, Avustralya’da 127 bin, ABD’de 85 bin, Hollanda’da 80 bin, Almanya’da 57 bin, Fransa’da 47 bin, hatta Özbekistan’da 18 bin dolar” dedi.

Orhan Sarıbal, 74 milyar dolarlık hasılanın, çiftçiye refah getirmediğini belirterek, tarım sektörünün son 20 yılda 2,6 milyon istihdam kaybettiğini, 2002’de 7,5 milyonken 2024’te 4,8 milyona düştüğünü açıkladı.

Sarıbal açıklamasında, çiftçi toprağını terk ediyor. Kalanlar ise mazot, gübre, ilaç ve tohum maliyetleri altında eziliyor diyerek, ”Üstelik tarımsal girdiler birkaç çok uluslu şirketin kontrolünde: Ticari tohum ve pestisit sektöründe BASF, Bayer, Corteva ve Syngenta gibi çok uluslu şirketler küresel tohum pazarının yüzde 56’sını, pestisit pazarının yüzde 61’ini kontrol ediyor” ifadelerine yer verdi.

Orhan Sarıbal, en büyük 10 gübre şirketinin küresel gübre piyasasının yaklaşık yüzde 40’ının sahibi olduğunu belirterek, verilen desteklerin, artan maliyetleri telafi etmeye yeterli olmadığını ifade etti.

Sarıbal, sözlerini şöyle tamamladı; ”Sorun; tarımı piyasanın insafına, çiftçiyi borca, gıdayı ithalata mahkum eden politik tercihlerdedir. Bir ülkede ekonomi büyürken tarım küçülüyorsa; o büyüme ne kapsayıcıdır ne de sürdürülebilir. Aksine, yaklaşan ağır gıda krizinin habercisidir.”

MUHABİR: Burcum Tansu SARI